Okres kredytowania można skrócić poprzez wcześniejszą spłatę całego zobowiązania. Bywa, że sytuacja finansowa kredytobiorcy ulega poprawie i chce on pozbyć się ciążących na nim długów. Jakie konsekwencje rodzi wcześniejsza spłata kredytu? Czy to rozwiązanie może pociągnąć koszty dla kredytobiorcy?

Jakie koszty redukuje wcześniejsza spłata kredytu?

Przepisy stanowią, że każda osoba spłacająca kredyt konsumencki może dokonać jego przedterminowej spłaty. Wątpliwości, jakie pojawiały się w tym zakresie, rozwiał wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE, jaki zapadł w 2019 roku.¹ Było to w zasadzie potwierdzenie stanowiska, jakie zajmował Prezes UOKiK i Rzecznik Finansowy od 2016 roku. Nie dość, że wcześniejsza spłata pożyczki i kredytu jest możliwa, to jeszcze instytucja finansowa powinna w odpowiedni sposób rozliczyć się z konsumentem. Konsekwencją uregulowania długu przez klienta wcześniej niż przewidziano w umowie, harmonogramie spłaty jest:

proporcjonalne rozliczenie kosztów przed kredytodawcę w stosunku do niewykorzystanego okresu kredytowego,
obniżenie koszów dla konsumenta, bez względu na to, kiedy on je poniósł,
rozliczenie przez kredytodawcę prowizji, opłaty przygotowawczej, opłat administracyjnych, ubezpieczenia,
prowizja rekompensacyjna, jeśli takowa została przewidziana.

Zwrot prowizji wynikający ze wcześniejszej spłaty kredytu dotyczy nadpłaconej jej części. Kwota należna kredytobiorcy powinna zostać obliczona przez instytucję finansową przy zastosowaniu metody liniowej. Wskazali ją między innymi przedstawiciele Związku Banków Polskich. Co istotne, zwrotu prowizji nie przewiduje się dla kredytów zaciągniętych przed 18 grudnia 2011 roku. Kredytobiorca, który już uregulował swoje zobowiązanie w połowie, powinien otrzymać zwrot połowy prowizji w związku z tym, że minęła już połowa okresu przeznaczonego na spłatę. Jeśli chodzi o zwrot odsetek od kapitału kredytu, to wszystkie, które pobrał bank, są za wykorzystany czas kredytu.

Instytucje finansowe nie pobierają odsetek z góry, dlatego też nie podlegają one zwrotowi. Należy mieć świadomość, że nawet częściowa wcześniejsza spłata pożyczki lub kredytu skutkuje proporcjonalnym zwrotem kosztów.

Przy jakich kredytach możliwy jest zwrot prowizji?

Zwrot części poniesionych kosztów w związku ze wcześniejszą spłatą kredytu jest możliwy przy:

kredycie gotówkowym,
kredycie konsolidacyjnym,
hipotece,
pożyczce pozabankowej na raty (tę regulują m.in. przepisy ustawy o kredycie konsumenckim).

Jeśli kredyt został zaciągnięty przez przedsiębiorcę na firmę, nie ma możliwości dochodzenia zwrotu pobranych opłat. Szczególne warunki zwrotu kosztów dotyczą przedterminowej spłaty kredytu hipotecznego. W tym przypadku przepisy ustawy o kredycie hipotecznym uregulowały wysokość prowizji. Zwykle może być nałożona jedynie w początkowym okresie obowiązywania umowy, do 36 miesięcy.

Od czego zależą skutki, jakie generuje wcześniejsza spłata kredytu?

Podstawy prawne to jedno. Postępowanie instytucji finansowej na sytuację, w której ze strony kredytobiorcy zostanie dokonana wcześniejsza spłata pożyczki czy kredytu, jest zależne również od polityki wewnętrznej instytucji przewidującej określone procedury oraz zapisami w konkretnej umowie kredytowej. Bywa, że to w umowie, znajduje się zapis dotyczący prowizji rekompensacyjnej. Jest ona nakładana na kredytobiorcę z uwagi na to, że kredytodawca chce zarobić, tracąc klienta. Jej wysokość powinna zostać określona w dokumencie pod nazwą Taryfa opłat i prowizji dołączonym do umowy kredytowej. Zawsze przy pożyczaniu pieniędzy z banku czy firmy pożyczkowej, należy zwrócić uwagę na szczegóły i zapis o wcześniejszej spłacie.

Każdy, kto zamierza uporać się z kredytem przedterminowo, powinien skontaktować się z kredytodawcą. W ten sposób będzie można potwierdzić warunki tegoż przedsięwzięcia i przekalkulować jego opłacalność. O opłacalności można mówić, gdy:

do spłaty zostało jeszcze sporo rat kredytu,
bank w umowie nie przewidział prowizji rekompensacyjnej,
koszt wcześniejszej spłaty nie przekracza kwoty, która pozostała do uregulowania.

Gdy kredytobiorca stoi w obliczu konieczności zapłaty sporej prowizji, a do końca umowy pozostało niewiele czasu, lepiej zaniechać wcześniejsze pokrycie kredytu.

Jak starać się o zwrot prowizji?

Ubieganie się o zwrot prowizji i opłat po wcześniejszej spłacie kredytu nie powinno być problemem, bo bank powinien dokonać zwrotu prowizji bez wniosku. Jeśli jednak tak się nie stanie, należy rozpocząć działania od złożenia wniosku wzywającego kredytodawcę do zwrotu części kosztów kredytu z:

danymi kredytobiorcy i kredytodawcy (banku, firmy pożyczkowej),
danymi kredytu: numerem umowy i datą jej zawarcia,
informacjami dotyczącymi przelewu środków: formą przekazania środków i numerem konta, jeśli zwrot ma odbyć się na konto kredytobiorcy,
powołaniem się na podstawę prawną: art. 49 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim oraz wyrok TSUE wydany 11 września 2019 r.

Tak naprawdę wystarczy kilka zdań. Można rozpocząć wniosek od:

„Wnoszę o dokonanie rozliczenia kredytu zawartego na podstawie umowy kredytowej numer …. z dnia….. w związku ze wcześniejszą jego spłatą.”

Jeśli takowy wniosek, który de facto jest reklamacją, nie spotka się z odpowiedzią w ciągu 30 dni, kredytobiorca może złożyć skargę do Rzecznika Finansowego, skierować sprawę na drogę sądową. Do porozumienia z bankiem może dojść już po interwencji Rzecznika Finansowego. W praktyce wcześniejsza spłata kredytu czy pożyczki niejednokrotnie wymaga znajomości prawa od kredytobiorcy. Niestety instytucje finansowe często stosują nieuczciwe praktyki w tym zakresie.

Co daje wcześniejsza spłata kredytu?

Decyzja konsumenta o przeznaczeniu środków finansowych na pokrycie kredytu ma wiele plusów. Przede wszystkim kredytobiorca pozbywa się obciążenia psychicznego, związanego z ciążącym na nim zobowiązaniem kredytowym. Jeśli o spłatę postara się jak najszybciej, może uniknąć naprawdę sporej części kosztów kredytu. W przypadku hipoteki nieruchomość przestaje być obciążona, a dotychczasowy kredytobiorca staje się pełnoprawnym właścicielem. W rejestrze gromadzącym dane o zobowiązaniach odnotowywana jest pozytywna informacja. W efekcie wzrasta zdolność kredytowa i można ubiegać się o nowe pożyczki na raty czy kredyt.

1 Wyrok TSUE: http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text&docid=217625&pageIndex=0&doclang=PL&mode=req&dir&occ=first&part=1&cid=13121779.

4.5/5 - (34 votes)